Sm@rt Arnhem | Jaarverslag 2017

Opgave en ambitie

Het verbeteren van de informatievoorziening voor het bestuur en ketenpartners om de juiste beslissingen te kunnen nemen over de maatschappelijke opgaven vanuit de verschillende portefeuilles.
Het verbreden en verdiepen van de samenwerking met partners (kennisinstellingen, inwoners, bedrijven en ketenpartners) door het delen van informatie.
Beter inzicht in de besteding van de middelen op effectiviteit en efficiency, onder andere op wijkniveau, bij de opgave Transformatie van het sociaal domein. Dit om kostenbeheersing en innovatie te stimuleren.
Het zichtbaar maken van de effecten van interventies in de wijken ten behoeve van de opgave wijksturing.
Adequate informatievoorziening om te komen tot slimme oplossingen voor de maatschappelijke opgaven, samen met de partners in de stad en in de wijk.
Het verbeteren van (politieke) besluitvorming door inzicht te geven in werkende oplossingen en maatschappelijke effecten.
Grip krijgen op de opgave Transformatie Sociaal domein (innovatie en kostenbeheersing) met data om de (zorg-)vraag te analyseren, te prognosticeren en te regisseren.

Aanpak 2017

Samen met de partners wordt onderzocht welke data gecombineerd kunnen worden ten behoeve van de besluitvorming voor en monitoring van de maatschappelijke opgaven. Bij deze ontwikkeling wordt actief samengewerkt met kennisinstellingen, bedrijven, ketenpartners en inwoners.
Samen met de partners kansen met data benutten en het ontdekken welke risico's aan data kleven.
Andere partijen (bedrijven, inwoners) de gelegenheid bieden om met de gemeentelijke Open data zelfstandig analyses te doen en nieuwe businessmodellen te ontwikkelen, waarbij rekening wordt gehouden met de privacy van gegevens van inwoners. In 2017 wordt zo mogelijk met partners gezocht naar positieve businesscases.
Monitoring specifieke zorgbehoefte van inwoners op wijkniveau voor betere prognoses voor benodigde ondersteuning.

In 2017 is de gemeente Arnhem gestart met het onderwerp Smart City/ Arnhem. De veranderaanpak voor 2017 was succesvol en verschillende projecten, zoals de Gelderse Einsteinweek hebben laten zien dat binnen de organisatie veel energie zit op de thema's innovatie en nieuwe technologie.

Ook zijn concrete resultaten bereikt rondom het thema open data. Open data is overheidsinformatie die verzameld is in het kader van de uitvoering van een publieke taak; gefinancierd is met publieke middelen voor de uitvoering van die taak; openbaar is op grond van de Wet openbaarheid van bestuur; bij voorkeur voldoet aan ‘open standaarden’ en bij voorkeur door een computer kan worden gelezen.
Deze data moet tenminste vindbaar of opvraagbaar zijn en vrij te gebruiken, te hergebruiken en te distribueren. Op de portal opendata.arnhem.nl wordt de Open Data beschikbaar gesteld. In 2017 is een kernteam gevormd dat proactief met open data aan de slag gaat om meer datasets te publiceren en op dit aandachtsgebied initiatieven uit de stad te stimuleren.
In 2017 is de portal (opendata.arnhem.nl) verder geoptimaliseerd. De bestaande datasets zijn gevalideerd en er is een mechanisme ontwikkeld om de portal van de gemeente Arnhem te synchroniseren met de portal van de landelijke overheid (data.overheid.nl). Verder is het kernteam bezig met de voorbereidingen om nieuwe datasets zoals parkeerdata, open raadsinformatiesysteem beschikbaar te stellen en mogelijkheden te verkennen of bijvoorbeeld riooldata met sensoren (slimme riool) kunnen worden aangeboden als open data.

Er zijn voorbereidingen voor pilots gestart om te onderzoeken of de inzet van big data (datasturing) een publieke meerwaarde kan realiseren. Het uitgangspunt is informatiegedreven sturing dat gaat om het slimmer verzamelen en analyseren van data en verwerken hiervan tot kennis, op basis waarvan gehandeld kan worden.
Een voorbeeld van informatiegestuurd werken is de aanpak van overgewicht/obesitas bij kinderen dat een speerpunt is van het Arnhemse gezondheidsbeleid. Samen met ketenpartners uit de stad wordt gestart met deze pilot waarin gezocht wordt naar voorspellende factoren binnen obesitasproblematiek. Er zijn voor deze pilot 3 doelen geformuleerd:

innovatieve inzichten: een verkenning welke bijdrage data science kan leveren in de aanpak van obesitas. Gericht op zoek naar voorspellende inzichten, om preventie en vroegsignalering mogelijk te maken;
neerzetten aanpak: ontwikkelen samen met partners uit de stad in een herhaalbare Arnhemse pilot-formule;
samenwerking partners: samenwerking met partners in de stad versterken. Dit zal gedaan worden door maatschappelijke partners in verschillende sessies te inspireren, te informeren en te betrekken bij deze aanpak.

Tevens zijn in 2017 voorbereidingen getroffen om de blockchain-technologie in te zetten voor de Gelrepas.

Sm@rt Arnhem

Effectief beleid door datagedreven sturing
In april 2017 is gestart met een veranderaanpak in het kader van Smart Cities om het data-wise denken en doen te stimuleren in de organisatie. Het onderzoek van defensie in mei 2017 bevestigde de noodzaak hiervan en liet zien dat de gemeente Arnhem niet tot nauwelijks informatiegestuurd werken toepast. De gekozen aanpak bestond uit een push-en-pull-strategie; wat inhoudt dat er binnen de programma’s zowel naar pilots is gezocht, alsook aandacht was voor het bewustwordingsaspect rondom data, nieuwe technologie en innovatie.
Data-uitwisseling met partners in de stad
Bewustwording creëren door meer met data te werken samen met partners uit de stad. De Gelderse Einsteinweek Veruit het grootste project dat vanuit Smart Cities is gerealiseerd, is de Gelderse Einsteinweek. Een week lang masterclasses voor alle medewerkers van de gemeenten Nijmegen en Arnhem, maar ook voor de provincie Gelderland. Een gedeelte van de week was openbaar en dus voor iedereen vrij toegankelijk. In de week was er aandacht voor nieuwe technologie, nieuwe manieren van (samen) werken en denken. De plannen voor een datalab in 2017 heeft geleid tot Einstein’s Lab dat tijdens de Gelderse Einsteinweek op het Gele Rijdersplein gestaan heeft: een fysieke plek waar de multiple-helix elkaar ontmoet en samenwerkt aan (duurzaamheids-)vraagstukken. Open Data Doorontwikkeling open data portal, valideren en synchroniseren van de datasets met de landelijke overheid. Ook nieuwe datasets toegevoegd zoals parkeerdata, open raadsinformatiesysteem en riooldata dat met sensoren (slimme riool) wordt geregistreerd.
Optimale werking van ketens
Binnen het sociaal domein waren er al enige tijd gesprekken over de mogelijkheid om meer informatiegestuurd te werken. Medio 2017 werd duidelijk dat het thema obesitas verdere verdieping nodig had en er gestart kon worden met een pilot samen met ketenpartners uit de stad (Rijnstate, GGD, Jeugdarts e.d.). Samen met Ynformed wordt momenteel gewerkt aan een voorspelmodel op dit onderwerp, waarvan de eerste resultaten binnenkort zichtbaar worden.
Kostenbesparing door datagedreven sturing
In 2017 is er gewerkt aan de doorontwikkeling van informatie gestuurde handhaving. Het doel is om efficiënt en effectiever te werken. Van ad hoc ingerichte handhaving naar proactief, risicogericht werken. Dit levert de volgende kostenbesparing op: het aansturen van de handhavers gebeurt door een systeem dat de meldingen zo efficiënt mogelijk verdeelt over de beschikbare mankracht op straat. Het effect hiervan is dat boa’s minder tijd op kantoor doorbrengen. In het veld kunnen zij nu veel efficiënter aan de slag, het scheelt ritten, tijd en geld; daarnaast kan het systeem op basis van beschikbare data ook bepaalde trends voorspellen, dus efficiëntere inzet van handhavers. Er kan meer in minder tijd; managementinformatie over de meldingen in de stad, zo kan overlast feitelijk en inzichtelijk gemaakt worden en kan hiermee de emotie uit de discussie gehaald worden.